Là một loại rau xanh phổ biến trong các bữa ăn gia đình, rau mồng tơi có khá nhiều công dụng hữu ích đối với sức khỏe. Tuy nhiên, với 1 số người thì hạn chế hoặc tuyệt đối không nên ăn chúng. Đồng thời, ăn mồng tơi thế nào là đúng để đảm bảo sức khỏe? Nếu bạn chưa trả lời được những câu hỏi này thì đây là bài viết bạn đừng nên bỏ qua. AVi Việt Nam sẽ đem đến những thông tin hữu ích dành cho bạn. Cùng nhau tìm hiểu nhé! Đừng vì thiếu kiến thức mà làm ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Đặc điểm
Được biết đến với những tên gọi khác nhau như: mồng tơi, mùng tơi hay lạc quỳ,… và nó còn có tên khoa học là Basella alba L.
Đây là một loại thực vật có thân leo, có hoa, quả. Thân rau mồng tơi mập mạp, mọng nước, bên ngoài vỏ nhẵn bóng. Chúng có 2 loại là: xanh và tím. Thân và lá chứa chất nhớt. Thân cây có thể vươn dài đến 10 mét khi leo giàn.
Lá có màu xanh, dày, hình trứng hoặc hình trái tim với cuống ngắn. Là loại lá cây mọng nước, mọc đơn hoặc xen kẽ.
Hoa mồng tơi mọc ngay các kẽ lá với màu trắng hoặc tím đỏ.
Quả có dạng hình cầu, mọng nước, kích thước nhỏ cỡ 5 – 6mm. Khi quả còn non có màu xanh, lúc chín chuyển sang tím đen. Đây là loại quả gắn liền với tuổi thơ những em bé thích nhuộm màu đồ chơi hoặc làm sơn móng tay.
Rau mồng tơi có rễ chùm, ăn sâu vào lòng đất.
Chúng có thể mọc hoang ở những khu đất tơi xốp. Hoặc được trồng làm rau xanh hoặc làm thuốc.
Mồng tơi chứa nhiều Pectin, Saponin, Polysaccharide và các loại vitamin như C, A, PP, B1, B2. Ngoài ra, thành phần dinh dưỡng của chúng đem lại gồm tinh bột, chất đạm, chất béo, canxi, sắt, năng lượng, nước và folate.
Là loại rau có tính mát, vị ngọt và hơi có vị chua.
Rau mồng tơi có tác dụng gì?
Giúp bổ sung vitamin A cho cơ thể
Theo tính toán, hàng ngày hàm lượng Vitamin A cần thiết cho cơ thể phụ nữ là 2.310 IU, đối với nam giới là 3.000 IU. Trong khi đó, mỗi gam rau này chứa đến 1.158 IU vitamin A.
Do vậy, bạn sẽ dễ dàng nạp đủ vitamin A bằng cách ăn rau mồng tơi. Nhờ vậy thị lực cũng được nâng cao hơn. Hạn chế vấn đề đục thủy tinh thể.
Giảm cholesterol và chất béo trong cơ thể
Loại rau này chứa hàm lượng chất nhầy cao, dễ hấp thụ cholesterol trong cơ thể. Từ đó giúp giảm béo, ngăn ngừa sự hình thành những mô mỡ xấu.
Chính vì điều này mà những chị em đang có ý định giảm cân khá yêu thích loại rau này.
Hỗ trợ sự phát triển của hệ tim mạch
Do giàu chất xơ và chất chống oxy hóa nên chúng cực tốt cho sức khỏe hệ tim mạch. Đồng thời việc giảm nồng độ cholesterol xấu của chất xơ cũng giúp hạn chế những chứng tim mạch, đột quỵ.
Giúp thanh nhiệt, giải độc và trị chứng táo bón
Với đặc tính hàn, rau mồng tơi được xem là loại rau xanh có khả năng thanh nhiệt cho cơ thể đồng thời có khả năng giải độc.
Trường hợp bị táo bón: Bạn chỉ cần dùng một nắm lá mồng tơi rửa sạch, giã nhỏ, vắt lấy nước cốt. Sau đó hòa vào một ít nước đun sôi để nguội rồi uống.
Sau vài lần uống, chắc chắn sẽ đại tiện dễ dàng hơn.
Bạn cũng có thể ăn canh mồng tơi thường xuyên để giảm nguy cơ táo bón.
Tốt cho phụ nữ mang thai, đang cho con bú hoặc những bệnh nhân thiếu máu
Axit folic có trong thành phần rau mồng tơi là một trong những axits thiết yếu đối với phụ nữ mang thai vì nó có khả năng ngăn ngừa những khuyết tật ở ống thần kinh, hạn chế dị tật cho thai nhi.
Hàm lượng sắt không nhỏ trong loại rau này (100 gam mồng tơi chứa khoảng 1,5 mg sắt) cũng là dưỡng chất rất cần thiết cho phụ nữ mang thai và mẹ đang cho con bú và đặc biệt là những bệnh nhân thiếu máu.
Rau mồng tơi ngăn ngừa loãng xương
Mỗi 100 gam rau chứa đến 124mg canxi giúp hệ xương và răng chắc khỏe. Đồng thời chúng còn cải thiện cơ bắp, hệ thần kinh và các hormone trong cơ thể.
Từ đó giúp ngăn ngừa nguy cơ loãng xương đặc biệt ở người trung niên và người lớn tuổi.
Chống ung thư, ngăn ngừa lão hóa
Thành phần beta - caroten, zeaxantin và lutein – những loại chất có khả năng chống oxy hóa có rất nhiều trong lá rau mồng tơi. Chúng có khả năng trung hòa những gốc tự do gây nguy hại cho cơ thể.
Tăng khả năng miễn dịch
Mỗi 100g lá rau này chứa 5,9mg vitamin C, rất tốt cho sức khỏe. Lượng vitamin C này giúp tăng cường chức năng hệ miễn dịch, phòng chống bệnh và giảm thời gian mắc những loại bệnh theo mùa như cúm…
Những ai tuyệt đối không nên ăn rau mồng tơi?
Là loại rau nhiều công dụng. Tuy nhiên, không phải với ai cũng tốt. Nếu ăn không đúng cách sẽ dễ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Những ai không nên ăn rau này?
Những người mới lấy cao răng
Vì chứa thành phần axit oxalic nhiều mà chúng lại không hòa tan trong nước nên rau mồng tơi dễ dàng tạo những mảng ố bám trên răng. Sau khi lấy cao răng 2 tuần bạn mới được dùng loại rau này nếu như bạn muốn hàm răng mình trắng sáng.
Bệnh nhân dạ dày
Rau này chứa hàm lượng lớn chất xơ dễ khiến dạ dày khó chịu sau khi ăn nhiều. Vì vậy những người bị đau dạ dày nên hạn chế sử dụng.
Người bị tiêu chảy, đại tiện lỏng
Như chúng ta đã biết, loại rau này cực tốt cho những người bị táo bón nhờ vào tính mát lại nhuận tràng. Chính vì vậy, khi bị tiêu chảy mà nạp thêm rau mồng tơi dễ làm bệnh nặng hơn và kéo dài thời gian bệnh đấy.
Bệnh nhân sỏi thận
Trong thành phần loại rau này có chứa purin – loại hợp chất hữu cơ sẽ biến thành axít uric làm tăng nguy cơ phát triển của sỏi thận.
Ngoài ra các axít oxalic trong rau mồng tơi còn làm tăng nồng độ canxi oxalate có trong nước tiểu, dẫn đến sỏi thận ngày càng phát triển.
Chính vì điều này mà người bị sỏi thận tuyệt đối không nên dùng nhé!
Lưu ý khi dùng rau mồng tơi
Mặc dù chứa thành phần dinh dưỡng khá dồi dào và phong phú nhưng bạn cũng phải dùng đúng cách với liều lượng cụ thể. Đừng quá lạm dụng để ảnh hưởng sức khỏe. Điển hình 1 số trường hợp sau đây :
- Ăn quá nhiều khiến cơ thể hấp thụ kém do hàm lượng axit oxalic đi vào cơ thể khá cao. Chúng có khả năng liên kết với canxi, sắt gây cản trở quá trình hấp thụ các chất dinh dưỡng còn lại. Để hạn chế điều này, bạn nên kết hợp với các loại thực phẩm giàu vitamin C như cam, chanh, cà chua, khế.
- Không nên kết hợp chúng với thịt bò vì làm giảm tính nhuận tràng, khó tiêu hóa.
- Rau mồng tơi không dư lượng thuốc hóa học là loại rau: hơi ngả màu vàng, phiến lá ngắn, dày và cân đối với thân. Thân rau giòn, rắn chắc và không bóng mượt.
- Nên nấu chín kỹ trước khi ăn để tận dụng tối đa nguồn dinh dưỡng trong rau. Đồng thời không làm chướng bụng, khó tiêu vì dịch chất nhầy chưa được chế biến.
- Tuyệt đối không ăn rau mồng tơi để qua đêm. Cũng như những loại rau xanh khác, khi để qua đêm, hàm lượng nitrat trong rau sễ bị phân hủy, nitrat biến thành nitride – là một loại chất gây ung thư khi xâm nhập vào dạ dày. Đặc biệt là những bệnh ung thư dạ dày, thực quản.
Tóm lại, rau mồng tơi là một loại rau xanh rất giàu dinh dưỡng, đặc biệt là canxi, sắt, axit folic và nhiều chất thiết yếu khác. Đối với những người táo bón, loãng xương, mắt kém, người thừa cân hoặc phụ nữ mang thai và những bà mẹ cho con bú thì loại rau này khá tốt. Tuy nhiên với người mới lấy cao răng, người bị tiêu chảy, những bệnh nhân sỏi thận, dạ dày,… thì nên hạn chế hoặc không được dùng. Bạn cũng không nên làm dụng loại rau này quá nhiều hoặc sử dụng sau khi để qua đêm dễ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe đấy nhé! Hy vọng những kiến thức này hữu ích với bạn, đặc biệt là những người nội trợ, những người lựa chọn và quyết định nguồn dinh dưỡng cho cả gia đình.
Chúc bạn và gia đình luôn khỏe mạnh!