Có một loài cây vừa có hương thơm vừa có nhiều công dụng nên được người đời ưu ái chọn trồng rất nhiều. Đó là cây bạc hà – một loài cây quen thuộc. Trong giới thảo mộc ở Việt Nam ta, loài cây này được xem là một trong những loại quý nhất. Nhưng bạn đã biết đến những công dụng tuyệt vời của chúng chưa? Có người lại nhầm chúng với cây húng lũi gia vị. Thấu hiểu điều này, AVi Việt Nam sẽ mang đến cho bạn những thông tin cần thiết để bạn hiểu hơn về chúng. Đồng thời bài viết còn giúp bạn phân biệt được chúng với cây húng lũi. Cùng nhau tìm hiểu nhé!
Cây bạc hà (Mint) Đặc điểm
Có nguồn gốc từ các nước châu Âu, bạc hà có tên tiếng anh là Mint và tên khoa học là Mentha arvensis.
Đó là loài cây thân thảo, thân có màu xanh hoặc tím, là cây sống lâu năm. Chiều cao tối đa tầm 1m.
Lá cây bạc hà hình trứng hoặc kiểu thon dài, mép lá có hình răng cưa. Mặt trên và dưới lá có nhiều lông tơ nhỏ.
Thân và lá cây chứa nhiều tinh dầu, có mùi thơm nồng nàn đem lại cảm giác thư thái, dễ chịu.
Hoa có kích thước nhỏ, thường mọc thành cụm, màu tím nhạt hoặc trắng hồng.
Phân biệt bạc hà và húng lũi
Có nhiều người nhầm lẫn 2 loài cây này. Tuy nhiên, chúng là 2 loài cây riêng biệt.
Hai cây này có lá gần giống nhau. Nhưng cây húng lũi chỉ là cây gia vị và là vị thuốc trong Đông y chứ nó không thể dùng làm tinh dầu. Húng lũi cũng là dạng cây thân thảo, thường bò dưới đất với thân tương đối nhỏ.
So với húng lũi thì bạc hà có giá trị hơn và thuộc hàng những cây thuốc quý.
Cây húng lũi – khá giống bạc hà Cây bạc hà có những tác dụng gì?
Nhắc đến loài cây này, chúng ta không thể không nhắc đến những công dụng tuyệt vời sau đây:
Thông mũi, họng, sạch đường hô hấp, phòng trị hen suyễn
Nếu bạn bị viêm mũi, nghẹt mũi hay bị ho, viêm họng, chỉ cần dùng vài lá bạc hà là sẽ đỡ ngay. Nhờ hương vị the nồng của lá và hàm lượng chất rosmarinic acid – một loại chất chống viêm, kháng khuẩn mà mũi họng được thông thoáng. Dùng trực tiếp hoặc xông tinh dầu đều có tác dụng tương tự.
Xông hơi thường xuyên sẽ giúp khoang mũi sạch sẽ và phòng ngừa nhiều chứng bệnh về đường hô hấp cũng như bệnh hen suyễn.
Hỗ trợ tiêu hóa, ngăn ngừa tiêu chảy
Lá cây bạc hà được xem như một loại enzyme tiêu hóa, kích thích tuyến nước bọt làm cho hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.
Nếu chẳng may bị tiêu chảy, bạn có thể ngâm vài lá bạc hà tươi vào cốc nước nóng khoảng 5 – 10 phút rồi uống. Chứng tiêu chảy sẽ giảm rõ rệt.
Ngoài ra, chúng còn phù hợp với những người đau bao tử hay ăn uống khó tiêu.
Chữa đau nhức đầu, buồn nôn
Người ta đánh giá đây là loại lá thần kỳ trong việc điều trị triệu chứng đau đầu hay buồn nôn. Chỉ cần vò nát vài lá bạc hà rồi thoa nhẹ lên trán và mũi những chứng này sẽ biến mất nhanh chóng.
Chính vì vậy, những người say tàu xe rất hơp với loại tinh dầu bạc hà.
Giảm stress, giúp tinh thần sảng khoái, phấn chấn
Dân văn phòng hay những người thường xuyên suy nghĩ, stress, tinh thần uể oải,… rất nên xông tinh dầu bạc hà để tỉnh táo, minh mẫn hơn.
Không phải là một chất kích thích độc hại nên loại dược liệu này rất được ưa chuộng.
Trị mụn, làm dịu vết côn trùng đốt và xua đuổi côn trùng
Không những được sử dụng để cải thiện sức khỏe, cây bạc hà còn có tác dụng rất tốt với những vấn đề ngoài da như mụn, trị ngứa da hay làm dịu những vết côn trùng đốt trên da cả người lớn và trẻ em.
Đây là một trong các loại cây có tác dụng đuổi côn trùng hiệu quả. Bạn hãy trồng 1 chậu nhỏ trước ban công hay sân vườn nhà mình là nhà bạn sẽ không cần quan tâm đến sụ phiền hà của bọn ruồi muỗi nữa.
Hỗ trợ giảm cân
Một chế độ ăn kiêng hoàn hảo sẽ giúp bạn giảm cân nhanh chóng. Nhưng nếu có thể, bạn hãy thêm vài lá bạc hà vào thực phẩm bạn sử dụng thì quá trình giảm cân của bạn sẽ được rút ngắn lại.
Những chất kích thích có trong thành phần lá bạc hà sẽ hỗ trợ bạn.
Trị hôi miệng
Chứng hôi miệng khó chịu do vi khuẩn trong khoan miệng gây ra. Bạn chỉ cần nhai vài lá bạc hà, các vi khuẩn trong miệng sẽ nhanh chóng bị tiêu diệt. Từ đó, răng bạn sẽ trở nên chắc khỏe và có hơi thở tươi mát. Đây chính là lý do mà nhiều tinh chất trị hôi miệng có chứa chiết xuất cây bạc hà.
Phòng ngừa ung thư
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, những hoạt chất trong loài cây này có khả năng ngăn ngừa 1 số bệnh ung thư. Nhờ vào những tác động làm ngừng cung cấp máu đến nuôi khối u nguy hiểm trong cơ thể. Do đó, việc sử dụng lá bạc hà thường xuyên được các bác sỹ Đông y khuyên dùng.
Là loài cây đa công dụng Cách trồng và chăm sóc cây bạc hà
Cây bạc hà có nguồn gốc từ vùng có khí hậu ôn đới, không giống điều kiện khí hậu nhiệt đới gió mùa của Việt Nam ta. Tuy nhiên, sau khi du nhập, nhờ khả năng thích nghi với điều kiện khí hậu khá tốt nên chúng cũng không quá khó trồng. Tuy nhiên, việc ươm hạt giống khá vất vả nên AVi khuyên bạn nên mua cây con có sẵn để việc trồng và chăm sóc cây dễ dàng hơn.
Sau khi đã có cây con, bạn tiến hành các bước sau đây nhé!
Chuẩn bị đất trồng
Cây bạc hà có thể thích nghi dễ dàng với nhiều loại đất khác nhau. Tuy nhiên, để cây sinh trưởng và phát triển mạnh mẽ nhất bạn nên dùng loại đất giàu dinh dưỡng, tơi xốp, thoát nước tốt và đất không nhiễm mặn.
Trước khi trồng cây 15 – 20 ngày, bạn hãy bón lót cho đất bằng phân chuồng ủ hoai, phân hữu cơ, phân trùn quế,… Bạn có thể bón thêm vôi bột để làm sạch mầm bệnh.
Dụng cụ trồng
Nếu nhà có đất vườn, bạn có thể trồng trực tiếp. Nếu không, bạn hãy chọn trồng trong chậu hoặc thùng xốp. Nhưng bạn đừng quên lỗ thoát nước ở vật dụng trồng nhé!
Tiến hành trồng cây
Các bước trồng cây bạc hà như sau:
- Cho đất vào 1/2 chậu sau đó bạn đặt cây con vào ngay giữa chậu.
- Tiếp tục cho đất vào nhưng vẫn giữ cây con thẳng đứng. Nắn chặt đất để cố định cây con.
- Tưới nước và đặt chậu cây ở nơi râm mát, thoáng khí để cây quen đất mới. Sau khi cây phát triển khỏe mạnh mới đem chậu cây đến nơi có nhiều ánh nắng.
Chăm sóc cây bạc hà
Việc chăm sóc chúng cũng khá đơn giản. Bạn chỉ cần chú ý việc tưới nước, bón phân, cắt tỉa cành và xới xáo đất để cây khỏe mạnh.
Tưới nước
Cây cần nước để phát triển khỏe mạnh, không héo úa và rụng lá. Bạn nên tưới mỗi ngày 2 lần vào sáng sớm và chiều mát. Lưu ý không tưới quá nhiều dễ gây úng ngập dẫn đến chết cây.
Bạn có thể phủ rơm rạ vào gốc cây để đỡ bị bốc hơi nước và hạn chế cỏ dại.
Bón phân
Sau khi trồng khoảng 15 ngày, bạn nên bổ sung thêm dinh dưỡng cho cây bằng phân chuồng hoặc hòa loãng phân NPK vào nước rồi tưới cho cây.
Cứ 30 ngày bạn lại tiếp tục bón phân như trên. Cây lớn hơn, bạn tăng lượng phân bón lên nhé!
Tỉa cành, xới xáo đất
Việc tỉa cành lá sẽ giúp cây bạc hà của bạn nhảy nhiều nhánh và phát triển lá tốt hơn. Đối với những cây mới trồng, thân cây còn bé, cành chưa nhiều nên nếu cây có ra nhiều nụ thì bạn nên tỉa bỏ bớt để hạn chế mất dinh dưỡng.
Nên thường xuyên xới xáo đất để giữ độ tơi xốp. Đặc biệt là giai đoạn cây bò lan ra đất, cây rất dễ bị bị úng.
Khi thu hoạch bạn chỉ nên hái tối đa 1/3 lượng lá của cây để cây tiếp tục cho lá mới.
Chỉ nên hái tối đa 1/3 lượng lá của cây Tóm lại, là loại cây dễ trồng, dễ thích nghi lại nhiều công dụng nên cây bạc hà là một loại cây mà mỗi nhà đều nên có. Nó khác với cây húng lũi, lại có giá trị cao hơn bởi khả năng thông mũi họng, hỗ trợ điều trị hen suyễn, hỗ trợ tiêu hóa, giảm cân, trị hôi miệng. Chúng còn giảm đau đầu, stress, giúp phấn chấn tinh thần, xua đuổi muỗi, côn trùng và còn có tác dụng ngăn ngừa ung thư. Bạn đừng quên trồng vài cây tại nhà để khi cần là có ngay nhé!
Chúc bạn luôn khỏe mạnh và bình an!